Działania Fundacji
Leży nam na sercu przede wszystkim troska o zachowanie dziedzictwa narodowego dla przyszłych pokoleń. Nasze działania skupiają się głównie na ratowaniu oraz promowaniu zabytkowych budowli. Szukamy także inwestorów, którzy chcą wspomóc odnowę naszego dziedzictwa narodowego oraz ochronę zabytków na terenie Polski i nie tylko.
Oferujemy właścicielom zamków, pałaców i innych obiektów pomoc w zdobyciu środków na renowację lub dotacji na konserwację, wsparcie w kontaktach z władzami lokalnymi, krajowymi i wojewódzkimi konserwatorami zabytków.
Organizujemy też koncerty, festiwale i imprezy a także najróżniejsze wydarzenia w zabytkowych obiektach. Wspieramy również młode talenty artystyczne.
Wspieraj polskie zabytki
Numer konta bankowego
90 1600 1462 1023 3352 0000 0003
Liczy się każda złotówka. Dla osób, które zdecydowały się nas wesprzeć przygotowaliśmy skromne podziękowania.
W przypadku wsparcia określoną poniżej kwotą, otrzymacie Państwo:
od 25 zł
Płyta z największymi przebojami muzyki w tym wielkimi hitami filmowymi, w aranżacji naszego podopiecznego – pianisty Jakuba Czekierdy.
od 50 zł
Specjalne wydanie opowiadania Miś Niedźwiedzki o przygodach Pluszowego Misia, małego bohatera przedwojennej powieści Bronisławy Ostrowskiej.
od 75 zł
Bardzo dobrej jakości bawełniana koszulka z naszym nadrukiem w dwóch wersjach: dla Pań wersja Ginewra, a dla Panów wersja Excalibur.
W tytule wpłaty proszę wpisać adres dostawy gadżetów oraz rozmiar (S, M, L, XL) i rodzaj koszulki (damska, męska).
Polskie Pałace na Źródle
Poniżej znajduje się galeria i opisy obiektów, które udało się nam zachować we współpracy z ich właścicielami i inwestorami.
Pałac Bobowicko
woj. lubuskie
Pałac położony malowniczo na wysokim brzegu jeziora Bobowicko otoczony jest od strony północnej i wschodniej parkiem krajobrazowym. Od strony południowej dziedziniec przed pałacem zamykają budynki folwarczne, a od zachodu dawna oficyna dworska, tzw. stary dworek z końca XVIII wieku o konstrukcji ryglowej. Za budynkami folwarcznymi znajduje się niewielki cmentarz rodowy, niegdyś z pomnikami nagrobnymi z końca XVIII i XIX wieku, obecnie przeniesionymi w pobliże pałacu. Zespół zajmuje północną część wsi, z którą łączył się drogą dojazdową, obecnie ulicą Pałacową. Inne dojście do pałacu prowadzi od wschodu, z traktu Międzyrzecz – Poznań, wzdłuż linii brzegowej jeziora.
Obecny pałac wzniesiono na miejscu dworu o konstrukcji ryglowej, który został posadowiony na zrębie jeszcze starszej budowli, której fragmenty widoczne są w piwnicach. Pałac jest budowlą parterową, nakrytą ceramicznym dachem mansardowym. W wyniku barokowej przebudowy ściany ryglowe zastąpiono murowanymi. Po następnej przebudowie, datowanej na poł. XIX wieku, na środkowych osiach elewacji głównej i ogrodowej wprowadzono dwukondygnacyjne ryzality zwieńczone tympanonami, pozostawiając mansardową formę dachu urozmaiconego lukarnami.
W 3. ćw. XIX wieku do północnego szczytu dostawiono przybudówkę oraz zwieńczono fasadę nowym, neoklasycystycznym detalem architektonicznym. Ostatnie zmiany wprowadzone w pierwszej dekadzie XX wieku przez Zygmunta Fryderyka Leonarda Dziembowskiego wzbogaciły bryłę o elementy secesyjne: balustradę tarasu, dwa pseudoalkierze z giętą w swej linii stolarką „porte-fenêtre” i znane z przekazów ikonograficznych kandelabry przy tarasie. Prawdopodobnie również w tym czasie w tympanonie fasady umieszczono herb Dziembowskich – Pomian.
Wewnątrz brak elementów oryginalnego wyposażenia. Natomiast w Muzeum w Międzyrzeczu znajdują się przedmioty związane z dawnymi właścicielami pałacu – Dziembowskimi. Jest to m.in. skrzynia na ubrania z 1680 roku z herbami Pomian i Osęk, związana z rodzinami Dziembowskich i Bronikowskich oraz portret trumienny Chrystiana Dziembowskiego.
Pałac Bojadła
woj. lubuskie
Pałac w Bojadłach to jedna z najwspanialszych rezydencji późnobarokowych Ziemi Lubuskiej oraz historycznego Dolnego Śląska. Źródła pisane wskazują na rok 1707 jako datę zakończenia budowy pierwotnego dworu, który w 1731 r. spłonął. W 1735 r. rodzina Kotwiczów (von Kottwitz) – wykorzystując istniejący budynek – wzniosła obecny pałac, zaś w latach 60. XVIII w. zleciła wykonanie wystroju fasady w stylu rokoko. Wartość artystyczna tego wystroju decyduje o przynależności obiektu do grupy znaczących realizacji fryderycjańskiego rokoka. Wraz ze znajdującym się w sąsiedztwie pałacem w Zaborze stanowią ciekawy zespół, o wysokiej jakości wykonania dekoracji, mający wyraźne podobieństwa stylowe do zabytków rokokowych Berlina i Poczdamu!
Autorem projektu pałacu był prawdopodobnie architekt z kręgu Christopha Hacknera (1663-1741) z Wrocławia, projektanta m.in. pałacu Hatzfeldtów w Żmigrodzie. Autorstwo dekoracji sztukatorskiej fasady należy przypisać Dominicusowi Merckowi (1724-1780), pracującemu m.in. na zlecenie cystersów w Henrykowie oraz przy dekoracji wnętrz pałacu w Szczepanowie w pow. średzkim.
Na początku XVIII w. założono w Bojadłach ogród ozdobny. Posiadał on układ osiowy, z rozmieszczonymi symetrycznie parterami haftowymi, jak pokazuje rycina Friedricha Bernharda Wernhera z około 1750 r. W 1738 r. wytyczono kanał biegnący równolegle do drogi między pałacem a ogrodem, zachowany do dziś. Kanał ten przecinał główną oś widokową w formie alei, na odcinku do kanału obsadzonej żywopłotem, zaś za kanałem – wysokimi drzewami. Od strony zachodniej do ogrodu przylegał ogród warzywny. W XIX w. ogród przekształcono w park.
Unikatowe założenie, którego dominantę stanowi pałac, składa się z parku, dwóch kordegard, dwóch oficyn, domku ogrodnika oraz folwarku. Układ przestrzenny, zachowany do dziś w niezmienionej formie od XVIII w., odbiega od francuskiego schematu, jaki stosowano w okresie baroku, kiedy to pałac sytuowano między dziedzińcem a ogrodem. W Bojadłach rezydencja znalazła się po jednej stronie drogi dojazdowej, po drugiej natomiast założono ogród ozdobny. Dwie bliźniacze kordegardy przy bramie pałacowej prowadzącej na dziedziniec honorowy, zwieńczone hełmami baniastymi z latarniami, pochodzą z lat 1734-1735. Pałac wraz z parkiem otacza ogrodzenie z około 1770 r., w którym umieszczone są dwie bramy – pałacowa i parkowa. Filary obu bram wieńczyły pierwotnie bogato zdobione rokokowe wazony (obecnie zaginione).
Pałac w Bojadłach jest budowlą 3-skrzydłową, 2-kondygnacyjną, nakrytą dachami 4- i 3-spadowymi. Z okresu budowy pierwotnego dworu (pocz. XVIII w.) pochodzą sklepienia piwnic i dwóch sal na parterze oraz ceglana posadzka holu. Barokowe w formie są dwa kominki w pomieszczeniach parteru, powstałe około 1734 r. Stolarka w większości sal – pomimo zniszczeń – reprezentuje cechy stylowe baroku i datuje się na 1 poł. XVIII w. Salon letni na parterze posiada malarski wystrój klasycystyczny z końca XVIII w. W 1,5-kondygnacyjnej sali balowej na piętrze zachowały się kominki o wysokości ponad 6 m, zdobione dekoracją sztukatorską z poł. XIX w. Na uwagę zasługują również rozwiązania konstrukcyjne – więźba dachowa oraz stropy, które pochodzą z czasów budowy pałacu.
Pragniemy nadmienić, że ustalenie wykonawcy wystroju sztukatorskiego elewacji frontowej pałacu w Bojadłach nastąpiło w trakcie realizacji przez Fundację Pałac Bojadła, która zarządza obiektem, wieloletniego projektu „Pałace i Parki Środkowego Nadodrza” (www.palaceiparki.pl).
Efekt działania Fundacji na rzecz wzbogacania i popularyzacji wiedzy na temat dziedzictwa kulturowego Środkowego Nadodrza stanowi ponadto wystawa „Rezydencje Środkowego Nadodrza i ich słynni mieszkańcy”. W jej ramach zaprezentowano m.in. postać poetki Anny Louisy Karsch (1722-1791), nazywanej „pruską Safoną”, która w 1760 r. przebywała w pałacu bojadelskim na zaproszenie Rudolpha Gottharda von Kottwitza, swojego pierwszego protektora.
Pałac Cieleśnica
woj. lubelskie
Historyczne korzenie miejscowości sięgają 1526 roku, kiedy rodzina Cieleśnickich założyła tu folwark. Jednak prężny rozkwit posiadłości rozpoczął się w XIX w., kiedy majątek zakupił Andrzej Serwiński. Nowy gospodarz przyczynił się do rozrostu oraz unowocześnienia folwarku, a także podjął się budowy klasycystycznego pałacu według projektu wybitnego architekta – Antonio Corazziego.
W latach 20. XX wieku Stanisław Różyczka de Rosenwerth, który zainicjował powstanie Podlaskiej Wytwórni Samolotów rozbudował folwark i wyposażył go w gorzelnię, młyn parowy, cegielnię i elektrownię. W latach 1921-28 pałac został przebudowany, a jego wnętrza unowocześnione. Wykonawcami prac remontowo-budowlanymi był Kazimierz Skórewicz i Romuald Gutt.
Po II wojnie światowej dobra cieleśnickie przeszły na własność Skarbu Państwa Polskiego. W latach 1946-1950 w pałacu funkcjonował Dom Pracy Twórczej, a w latach 60. XX wieku pałac stał się własnością Państwowego Gospodarstwa Rolnego w Cieleśnicy i mieściła się tu sala kinowa, klubokawiarnia i ośrodek zdrowia.
Pałac Dzięki
woj. świętokrzyskie
Pałac Dzięki we wsi Kolonia Wiązownica jest najlepiej zachowaną częścią zespołu pałacowego w którego skład wchodziły oprócz niego: lodownia, oficyna pałacowa, stajnia z wozownią, dom zarządcy. Architektem zespołu jest Henryk Marconi. Pałac został wybudowany około 1844 r. na terenie Majoratu Osiek i otrzymał nazwę Dzięki. Zespół przez prawie 100 lat był w rękach Lasów Państwowych, co doprowadziło go do zupełnej ruiny. Od 1996 roku pałacem, oficyną i wozownią włada Aleksander Pietrow jako potomek Bazylego Pogodina.
Z Pałacem Dzięki związana jest m.in. postać Agatona Gillera założyciela „Kuriera Stanisławowskiego” – gazety, którą wskrzesiła Fundacja Polskie Pałace na Źródle.
Pałac Gawłów
woj. mazowieckie
Pałac w Gawłowie we wsi nad rzeką Bzurą położoną w województwie mazowieckim, w powiecie sochaczewskim, w gminie Sochaczew.
Pałac w Gawłowie w obecnym kształcie powstał w latach 20. XX wieku po rozbudowie istniejącego tu od wielu wieków dworu. Dobra Gawłowo odnotowywane są w dokumentach historycznych od 1349 roku, miejscowość została zaliczona do kasztelanii wyszogrodzkiej. Pozostawała w zarządzie książąt mazowieckich, a następnie rodzin Mżurków, Gawłowskich, Lasockich, Skarżyńskich, Pruszaków i Łubieńskich.
W 1919 roku właścicielem dóbr Gawłowo został Maksymilian Hayden Wurzel, który przebudował zniszczony podczas I wojny światowej dwór na istniejący obecnie pałac. Ostatnim właścicielem był przedsiębiorca Konstanty Blumtrytt, który wybudował znajdującą się niemal naprzeciw fabrykę wyrobów pończoszniczych (obecnie zakład produkcyjny Zeptera). Architektura tego budynku nawiązuje do wyglądu pałacu.
Wśród ważnych postaci, które wywodzą się z Gawłowa, warto wymienić Ambrożego Skarżyńskiego, urodzonego w 1789 r. adiutanta Napoleona Bonapartego, za swoje załugi obdarzony tytułem Barona Cesarstwa, później uczestnika powstania styczniowego, Mariannę Pruszak (z domu Skarżyńską), przyjaciółkę młodego Fryderyka Chopina, oraz Władysława Łubieńskiego, inicjatora utworzenia sochaczewskiego szpitala, otwartego w 1903 r.
Budynek ma cechy neoklasycystyczne, jest piętrowy, podpiwniczony, zbudowany z cegły i otynkowany na biało. Powstał na planie prostokąta zbliżonego do kwadratu, poddasze nakryto czterospadowym dachem. Pałac posiada siedmioosiową elewację frontową, z trzyosiowym płytkim ryzalitem umieszczonym centralnie, zwieńczonym trójkątnym szczytem z eliptycznym okienkiem. W poziomie parteru ryzalit poprzedzony jest zabudowaną sionką, dźwigającą otwarty taras na poziomie piętra. Od strony ogrodu, na elewacji tylnej, umieszczono smukły, półokrągły ryzalit.
Pałac otacza park w stylu angielskim, w którym można znaleźć około 30 gatunków drzew i krzewów. Warta uwagi jest również zabytkowa brama wjazdowa, wybudowana około 1890 roku w stylu neoklasycystycznym, w formie czterech słupów z otynkowanej na biało cegły, z metalowymi elementami. Obok bramy ustawiono kapliczkę maryjną.
W czasie II wojny światowej w pałacu mieścił się niemiecki szpital zakaźny, co uchroniło budowlę od zniszczeń. Od 1946 do 2011 roku mieścił się w niej Dom Pomocy Społecznej. Liczne prowadzone w tym czasie przebudowy i modernizacje bezpowrotnie zniszczyły zabytkową, wewnętrzną substancję pałacu. Od 2018 roku zespołem pałacowo-parkowym w Gawłowie zarządza Fundacja Ochrony Zabytków Mazowsza ustanowiona przez Agnieszkę i Zbigniewa Gerasików. Celem Fundacji jest przywrócenie zabytku do stanu świetności oraz nadanie całemu obiektowi nowych funkcji – ma stać się miejscem rekreacji i spotkań mieszkańców Sochaczewa oraz okolicznych miejscowości.
Od 2018 roku zespołem pałacowo-parkowym w Gawłowie zarządza Fundacja Ochrony Zabytków Mazowsza ustanowiona przez Agnieszkę i Zbigniewa Gerasików. Celem Fundacji jest przywrócenie zabytku do stanu świetności oraz nadanie całemu obiektowi nowych funkcji – ma stać się miejscem rekreacji i spotkań mieszkańców Sochaczewa oraz okolicznych miejscowości.
Pałac Gorzanów
woj. dolnośląskie
Pałac usytuowany jest w centrum wsi Gorzanów, ciągnącej się wzdłuż rzeki Nysy Kłodzkiej. W pobliżu miejsca gdzie niegdyś stał średniowieczny zameczek, ówcześni właściciele tej części wsi, postawili około roku 1573, duży murowany zamek z wewnętrznym dziedzińcem, zapewne w stylu renesansowym. Nowy właściciel, H. F. Von Herberstein, dokonuje w latach 1653-1657 gruntownej przebudowy zamku na pałac barokowy. W tym przedsięwzięciu uczestniczą włoscy architekci pod kierownictwem włoskiego przedsiębiorcy budowlanego Carla Lurago. Działali tu sztukatorzy: D.Rossi i A. Galli, rzeźbiarze: C. Serena, i B. Spinetti jak i inni artyści włoscy.
Większą sławę rezydencji Herbersteinów przyniósł teatr pałacowy (dworski), założony przez hrabiego Hieronima von Herbersteina na początku XIX wieku. Działał stale, przez 8 miesięcy w roku (od września do maja), dając 3 przedstawienia tygodniowo. Repertuar teatru był niezwykle bogaty i zobowiązujący. Wystawiano, bowiem sztuki Szekspira, Goethego, Schillera, sztuki muzyczne i dramaty a czasem nawet małe spektakle operowe. Źródła Gorzanowa od wieków wykorzystywane są do różnych celów szczególnie konsumpcyjnych.
Od jesieni 2012 roku kompleks jest własnością Fundacji Pałac Gorzanów, która dokłada wszelkich starań, aby go uratować, odrestaurować i udostępnić na Muzeum Hrabstwa Kłodzkiego, miejsce warsztatów edukacyjnych i artystycznych dla osób w każdym wieku, uruchomić niegdyś działający teatr pałacowy, zachęcać wszystkich do zwiedzania.
Pałac Iwano-Frankiwsk
obecnie Ukraina
Kompleks pałacowy przy ul. Szpitalnej 5 w Iwano-Frankiwsku jest wartością lokalną za №164-if (№163-м), zgodnie z zarządzeniem prezydium iwano-frankiwskej obwodowej rady deputowanych ludowych od 26 maja 1981 r. №238.
Budowa kompleksu pałacowego została rozpoczęta około 1680 r., a prace budowalne prowadził Charles Benoit. W połowie XVIII wieku pałac przeszedł znaczącą przebudowę. W aspekcie urbanistycznym kompleks budowany jako integralna renesansowo-barokowa część miasta. Wzniesiony na bazie tradycji czasu budowy „idealnych miast”, powszechnej w Europie Zachodniej w XVII-XVIII wieku.
Dokumenty historyczne opisują, iż właściciel miasta gościł w swojej rezydencji wielu honorowych gości. Tuż przed koronacją był tutaj Jan Sobieski hetman wielki koronny, a w 1686 roku przed kampanią na Mołdawię, gościł już jako król Polski. Częstym gościem Józefa Potockiego na początku XVIII wieku był Książe Transylwanii Ferenc Rakoczy. W latach 20. miała okazję być w pałacu Hanna, żona Pyłypa Orłyka (twórca pierwszej konstytucji Ukrainy) z dwoma córkami pod ochroną Józefa Potockiego, jako sojusznika Iwana Mazepy w wojnie antyrosyjskiej.
W drugiej połowie XVIII wieku był to gmach dwupiętrowy murowany z kamienia, pokryty blachą. W nim Katarzyna Kossakowska z Potockich przyjmowała Józefa II, który bawił w 1783 roku w Stanisławowie. Na pierwszym piętrze znajdowała się największa sala tzw. rycerska, która pełniła funkcję reprezentacyjne. Ściany jej zdobią polichromie i duży kaflowy piec.
W 1802 roku posiadłość stała się własnością miasta, a pałac przekształcony został w austriacki szpital wojskowy. Od tego czasu kompleks nie zmienił swojego przeznaczenia funkcjonalnego do 2004 roku. W latach 1918-19 po proklamowaniu Zachodnioukraińskiej Republiki mieścił się tu Centralny Szpital UGA. W okresie międzywojennym był tu szpital polski, po II wojnie światowej – radziecki, a w 1991 r. – ukraiński.
W okresie podporządkowania wojsk austriackich zabudowania pałacowe przeszły znaczące przebudowy. W okresie austriackim i polskim powstało w okolicy kilka domów i budynków, które utworzyły współczesne oblicze kompleksu.
Od 2004 r. do końca 2017 r. kompleks był prywatną własnością, a od listopada 2017 r. jest własnością miasta. W lutym 2018 r. decyzją rady miasta Iwano-Frankiwska powstała organizacja Przestrzeń Innowacyjnych Kreacji „Pałac”. Główne priorytety działania to dokładne badania, konserwacja, rewitalizacja, rozwój i popularyzacja kompleksu z reintegracją życia miasta, jako jedna z najwybitniejszych historycznych przestrzeni miejskich dla nauki, biznesu i sztuki.
Obecnie organizacja opracowała i przedstawiła holistyczną koncepcję rewitalizacji kompleksu historycznego, opracowano dokumentację na temat prac renowacyjnych i rozpoczęto prace konserwatorskie. Teren parkowy kompleksu jest już wykorzystywany do promocji aktywnego życia artystycznego miasta, jako otwarta przestrzeń publiczna.
Pałac Jedlinka
woj. dolnośląskie
Pałac w Jedlince, części Jedliny-Zdrój w Górach Wałbrzyskich na Dolnym Śląsku. W źródłach historycznych pierwsze wzmianki o Jedlince (Tannhausen) dotyczą XIII wieku, kiedy to osada miała wchodzić w skład posiadłości Bolka I, księcia jaworsko – świdnickiego, syna Bolesława Rogatki. Dążąc do rozwoju gospodarczego swoich włości, popierał on kolonizacje w górskiej części księstwa, oraz zainicjował budowę całego łańcucha zamków na granicach, a zwłaszcza w Sudetach.
Z tym procesem wiąże się powstanie warowni w Tannhausen, który do roku 1372 była administracyjnie powiązana z zamkiem w Rogowcu po czym weszła w skład majątku Grodno w Zagórzu Śląskim.
Był on zarządzany przez min.: słynnych rycerzy – rabusiów (w burzliwym okresie wojen husyckich zamek był nazywany „gospodą morderców”) , Mathiasa von Logau (jednego z kandydatów do korony polskiej podczas pierwszych wolnych elekcji) oraz Rudolfa II Habsburga (zwanego cesarzem alchemików).
Przed rokiem 1611 Tannhausen zostało wydzielone z majątku Grodno. Pierwszym niezależnym właścicielem został Heinrich von Kuhl i w posiadaniu jego potomków majątek był w burzliwym okresie wojny trzydziestoletniej (1618 – 1648). Przełom XVII i XVIII w to czas częstych zmian właścicieli majątku, aż do roku 1721, kiedy to Tannhausen nabywa austriacki generał, marszałek polny Hans Christoph baron von Seher – Thoss (1721- 1743).
Działalność marszałka Hansa Christopha baron von Seher – Thossa oraz jego żony hrabiny Charlotty Maximilliany von Pückler przyczyniła się do rozkwitu majątku. Hrabina była założycielką uzdrowiska, które na jej cześć zostało nazwane Charlottenbrunn (dzisiejsza Jedlina – Zdrój), natomiast jej mąż był pionierem wydobycia węgla kamiennego w okolicy.
Rodzinną sielankę zakłócił wybuch wojen śląskich w 1740 roku, kiedy to prawie cała prowincja została opanowana przez króla Prus Fryderyka II Wielkiego, rywala habsburskiej Austrii. Podczas kampanii 1744 roku w pałacu gościł sam pruski władca. Natomiast podczas III wojny śląskiej pałac był kwaterą zarówno pruskiego dowódcy – Joachima von Zieten, jak i austriackiego feldmarszałka Leopolda Josepha von Dauna podczas słynnej bitwy pod Lutomią i Burkatowem (21.VII.1762 r.). W tym też okresie do Jedlinki ponownie zawitał Fryderyk II Wielki.
Po śmierci barona w 1743 roku przez 3 lata posiadłością zarządzała jego żona, a później ich syn, Johann August von Seher-Thoss. Umiera on w 1786 roku jako jedyny spadkobierca włości. Wówczas wszystkie ziemie wraz z uzdrowiskiem przeszły w ręce rodziny von Pückler. I połowa XIX wieku to ponowny okres częstych zmian właścicieli, z którym wiążą się mroczne opowieści.
Wreszcie w 1861 roku dobra Tannhausen nabył Carl Krister (1801-1874) zwany „śląskim Rockefeller’em”, który swój majątek zdobył na produkcji porcelany. To właśnie tej postaci pałac zawdzięcza obecną formę. Barokową budowlę przekształcono na klasycystyczny pałac urządzony z wielkim przepychem. W północnym skrzydle urządzono przepiękna salę balową i reprezentacyjne pomieszczenia dla właścicieli. Browar, szynk i salę taneczną przeniesiono do nowo wybudowanego skrzydła. Założono także ogródek letni z miejscem dla kapeli oraz promenadę łączącą pałac z przepięknym parkiem. Przed frontem rezydencji powstała fontanna w kształcie trefla.
Pan Krister przemysłem i ciężką pracą uskładawszy sobie ogromny majątek zapragnął mieć dziedzica, wszelako łaskawe zresztą dla niego jak i jego żony niebo odmówiło im tego szczęścia i nie mieli dzieci. Dla zapełnienia tej próżni życia małżeńskiego przyjęli sobie na wychowanie biedną sierotę, która przez szczere przywiązanie hojnie wynagrodziła dobrodziejstwo rodziców przybranych. Dorósłszy panienka poznała buchaltera i oddała mu serce, do czego starzy Kristerowie przyłączyli także i majątek.
Po zmiennych kolejach losu pałac nabył w 1889 roku Gustaw Adolf Boehme, rotmistrz kawalerii pruskiej, który przystąpił do renowacji rezydencji oraz wprowadził oświetlenie elektryczne. W tym okresie następuje także turystyczny rozwój okolic Jedliny – Zdrój, na co wpłynęło otwarcie linii kolejowych z Kłodzka do Wałbrzycha (1880 r.) oraz z Jedliny do Świdnicy wzdłuż doliny rzeki Bystrzycy (1904 r.). Uznaniem turystów cieszyła się gospoda i browar przy pałacu.
Po śmierci Gustawa Boehma majątek przejęli jego spadkobiercy, którzy później utracili go w wyniku nacjonalizacji. Kolejnym właścicielem pałacu była organizacja NSV. Organizacja ta od roku 1938 przygotowywała zaplecze sanitarne na potrzeby przyszłej wojny. Następnie do pałacu wprowadza się Śląska Wspólnota Przemysłowa nadzorująca budowę projektu RIESE (Olbrzym) w Górach Sowich. Wspólnota w kwietniu 1944 roku została zastąpiona przez organizację TODT, prawdopodobnie przez wzgląd na niewielkie postępy przy kopaniu sztolni. (patrz tajemnice projektu „Olbrzym” i rola Pałacu Jedlinka).
Pałac Łażany
woj. dolnośląskie
Pałac położony w Łażanach – wsi w województwie dolnośląskim, w powiecie świdnickim, w gminie Żarów. Pałac i park przypałacowy: pierwsza wzmianka o istnieniu w Łażanach siedziby rycerskiej pochodzi z 1369 roku. W ciągu następnych 200 lat dwór obronny będący siedzibą znanych na Śląsku możnych rodów von Seidlitz i von Mühlheim, został rozbudowany (kolejnymi właścicielami były równie znamienite rody von Zedlitz, von Nostitz, von Pfeil-Burghauss). Trzon zachowanego do dnia dzisiejszego pałacu został wzniesiony na przełomie XVI/XVII w. Zbudowano wówczas otoczony fosą czteroskrzydłowy obronny dwór na planie prostokąta. Jego budowę zakończono przed 1622 r.
Pałac dwukrotnie przebudowywano. Po raz pierwszy na przełomie XVII i XVIII w., po raz drugi w latach 50-tych XVIII w. Elewacjom oraz wnętrzom nadano charakter barokowy. Zachowano jednak niektóre elementy wystroju renesansowego, np. kamienne portale. Po XVIII-wiecznej przebudowie pałac był budynkiem piętrowym pokrytym dwuspadowym dachem kryjącym trzecią kondygnację. W XIX w. zmieniono wygląd dachu, w początkach XX w. zlikwidowano umieszczoną nad wejściem wieżyczkę. Od 1815 r. znajdował się pośrodku dziedzińca grobowiec Nikolasa Augusta Wilhelma von Burghauss, później zlikwidowany i zastąpiony przez fontannę.
W czasie działań wojennych zimą-wiosną 1945 r. uszkodzeniu uległ dach budowli w skutek radzieckiego ostrzału artyleryjskiego prowadzonego z linii Mielęcin-Kruków-Tarnawa. Po zakończeniu wojny do wiosny 1946 r. pałacem i całym majątkiem zarządzała Armia Radziecka, doprowadzając do rozgrabienia wyposażenia i zdewastowania wnętrz.
Po przejęciu obiektu przez władze polskie nie było już praktycznie czym zarządzać. Opuszczony i niezabezpieczony pałac uległ szybkiemu zniszczeniu. Do lat 70-tych rozgrabiono wszystkie kamienne detale architektoniczne. Obecnie pozostały jedynie fragmenty murów budowli.
Otaczający pałac park krajobrazowy tworzono przez prawie całą 1 poł. XIX w. Powstało wówczas kilka budowli ogrodowych, które miały być elementami wielkiego założenia parkowego utrzymanego w stylu angielskim. Ostatecznie zrezygnowano jednak z tego przedsięwzięcia. Zdążono jednak wybudować zachowaną do dziś monumentalną pergolę o cechach klasycystycznych. Założona na planie prostokąta posiadała dwie ściany dłuższe kolumnowe i dwie krótsze pełne, murowane. Obecna chroniona konserwatorsko powierzchnia parku wraz z terenem przypałacowym wynosi 7,5 ha.
Dwór Milanów
woj. lubelskie
Początki majątku w Milanowie, leżącym 7 km od Parczewa, sięgają przełomu XIV i XV wieku. Pierwsze informacje o Milanowie pochodzą z 1431 roku, kiedy Jan Długosz wspomina o Milanowie w Liber beneficiorum dioecesis cracoviensis t. II. Zawsze stanowił on własność prywatną, należącą do szlachty. Intensywny rozwój majątku rozpoczął się pod koniec XVIII wieku, kiedy przeszedł on na własność Seweryna hr. Potockiego z Podhajec h. Pilawa Srebrna (1762–1829), a następnie był kontynuowany przez jego córkę Wandę Juliannę hr. Caboga i jej syna z drugiego małżeństwa Seweryna hr. Uruskiego h. Sas (1817–1890). Po ślubie córki hr. Ursuskiego – Marii Wandy z księciem Włodzimierzem Światopełk – Czetwertyńskim na Nowej Czetwertni h. Pogoń Ruska w 1872 roku, dobra milanowskie zostały przekazane im. Początkowo nie były one ich własnością, ale de facto to oni w nich gospodarowali. Majątek odziedziczyli dopiero w 1891 r., po śmierci rodziców Marii.
W Milanowie niezamieszkałym dotychczas przez właścicieli, stał wówczas jedynie murowany dwór parterowy z 1840 roku. Dlatego też, młode małżeństwo mogło tu osiąść dopiero po jego rozbudowie. Projekt rozbudowy wykonał znany architekt Franciszek Maria Lanci. Po obu stronach pierwotnego dworu dostawiono piętrowe skrzydła.
Książe Włodzimierz był miłośnikiem przyrody, bibliofilem i interesował się sztuką. Toteż w dworze był ogród zimowy, największa w Królestwie Polskim prywatna biblioteka znana pod nazwą Biblioteka Milanowska, galeria obrazów i archiwum rodzinne. Wokół dworu założono 7 hektarowy park krajobrazowy w stylu angielskim, sad i ogród warzywny ze szklarniami. Całość pięknie ogrodzono.
Siedziba milanowska rzutowana jest na planie wydłużonego prostokąta, murowana, zwrócona fasadą na wschód. Ma trzy ryzality na elewacji frontowej i dwa od strony ogrodu. Ryzality skrajne są piętrowe. Elewacje ryzalitów skrajnych od frontu zdobiły około 1874 r. trzy arkady przechodzące przez obie kondygnacje. Podziały pionowe zaznaczone były wałkiem imitującym cienkie pseudokolumienki. W każdej arkadzie mieściło się jedno duże prostokątne okno, zaś na piętrze po dwa mniejsze o łuku półkolistym. Partia środkowa dworu kryje otwarty podcień z wejściem prowadzącym do wnętrza. Podobny otwarty podcień w partii środkowej od ogrodu pełnił rolę letniej jadalni. Obecnie po wielu remontach, znikły dawne podziały arkadowe ryzalitów bocznych, przez co dwór upodobnił się do siedzib w stylu włoskiego renesansu. Jedynym elementem dekoracyjnym ścian są obecnie dość wydatne i dekoracyjne kroksztyny podtrzymujące silnie wystający poza koronę muru okap.
W pobliżu dworu wybudowano stajnię cugową z wózkownią oraz kilka murowanych budynków dla administracji majątku. Ostatecznie na założenie dworskie składało się: dwór, park, sad, ogród warzywny, część gospodarcza z zabudowaniami, kościół i szpital oraz gorzelnia. Wychodzące od parku drogi wysadzone zostały lipowymi szpalerami. W następnych latach założenie nie uległo większym zamianom i stąd jest bardzo cennym obiektem wpisanym do rejestru zabytków, stanowiącym ewenement na skalę kraju.
Wewnątrz dworu zachowały się piękne sztukaterie, kominek, ozdobne kaflowe piece, biurko księcia Włodzimierza i drzwi do jego gabinetu, sejf, 2 mapy majątku, mapa poglądowa Królestwa Polskiego z 1885 r., cztery obrazy olejne, 3 ogromne poroża jeleni i wypchany niedźwiedź.
Majątek Mianów był własnością rodziny książąt Światopełk-Czetwertyńskich do 1944 roku, tj. do momentu jego upaństwowienia. W latach 1945 – 2016 mieściło się w dworze Liceum Ogólnokształcące im. Marii Konopnickiej, a od stycznia 2018 roku dwór i park stanowią własność Caritas Diecezji Siedleckiej. Mieścić się tu będzie Centrum Kulturalne Caritas, a w nim Dom Pracy Twórczej, Biblioteka Milanowska i Muzeum. Caritas stara się ocalić od zapomnienia dobro, które tu powstało.
Dwór Odonów
woj. świętokrzyskie
Początków istnienia dworu niestety nie znamy. Wiemy tylko, że na przełomie XVIII i XIX w. Odonów był własnością Mieroszewskich herbu Ślepowron. W roku 1835 zmarła ich córka i prawdopodobnie to było powodem sprzedania majątku, który przeszedł w ręce Herszla Słomnickiego. W r. 1881 majątek Odonów wraz z zaniedbanym małym dworem został zakupiony przez Stanisława Postawkę herbu Loewenstern z Donos.
Stanisław Postawka miał czterech synów: Emila, Stanisława, Bronisława i Władysława. Dla najstarszego Emila przeznaczył Donosy, Władysławowi kupił majątek Chruszczyna Mała, Stanisław był „słabego zdrowia” i dostał tylko niewielki folwark na kresach wschodnich natomiast Bronisławowi przypadł Odonów. Dziadek Bronisław z początkiem wieku XX przejął bardzo skromny dwór oraz należącą do majątku niewielką cegielnię. Zarządzane jego gospodarską ręką zarówno dwór jak i cegielnia szybko się rozwinęły.
Dwór został rozbudowany – główny korpus został znacznie przedłużony w kierunku wschodnim, wstawiono duże „weneckie” okna, a od zachodu została dobudowana piętrowa oficyna. Park dworski został stopniowo otoczony ceglanym murem.
We dworze działały nowoczesne instalacje. Jeszcze przed I wojna światową Bronisław założył własną elektrownię. W osobnym budynku na skraju parku dynamomaszyna zasilana naftą ładowała baterie akumulatorów – 110 V prądu stałego; dynamomaszyna była uruchamiana raz na tydzień, zapas energii zgromadzony w akumulatorach zazwyczaj wystarczał na pozostałe dni.
Później, oprócz dworu, zasilane też były budynki zamieszkane przez dworskich oficjalistów. We dworze była też bieżąca woda w kranach; w północnej części parku wybudowana została wieża ciśnień – wysoka ceglana wieża ze zbiornikiem na wodę skąd pod własnym ciśnieniem woda zasilała krany we dworze. Zbiornik napełniany był okresowo kieratem konnym wodą ze stawu.
Obecnie podejmowane są różnego rodzaju działania, mające na celu przywrócić mu jego dawną świetność. Można w tym miejscu cudownie wypocząć. Organizowane są też między innymi: plenery artystyczne, koncerty, warsztaty jogi, obozy konne, sesje fotograficzne, programy edukacyjne i pobyty dla dzieci i młodzieży, szkolenia i konferencje, wesela, bankiety i przyjęcia okolicznościowe. Natomiast Stowarzyszenie Odonowskie Towarzystwo Kulturalne, w ramach przywracania roli dworu jako lokalnego centrum kultury organizuje spotkania z różnych dziedzin kultury, sztuki i nauki. Wszystkie spotkania są bezpłatne i otwarte.
To naprawdę wyjątkowe miejsce dla Nas wszystkich; miejsce, gdzie czas zatrzymał się pośród zieleni, ciszy i starych drzew, gdzie w towarzystwie puszczyka można zobaczyć jak dużo gwiazd jest na niebie.(…). Warto je zobaczyć (tym bardziej, że znajduje się ono zaledwie godzinę drogi z Krakowa ! ).
Pałac Ojrzanów
woj. mazowieckie
Pałac został wybudowany około 1900 r. według projektu architekta Władysława Marconiego na miejscu dawniejszej siedziby Prusów- Ojrzanowskich. Wieś wzmiankowana już od 1526 roku, przez wszystkie wieki kilkakrotnie zmieniała właścicieli. Od 1834 roku majątek był w posiadaniu rodziny Stadnickich i to oni najprawdopodobniej ufundowali pałac. Po zakończeniu II Wojny Światowej pałac silnie zdewastowany. W latach późniejszych został odbudowany przez Inco- Veritas Sp. z o.o. na potrzeby Ośrodka Szkoleniowego Zjednoczonych Zakładów Gospodarczych im. Bolesława Piaseckiego.
Pałac Ojrzanów położony jest w malowniczym i zacisznym zakątku niedaleko Warszawy, otoczony 9-hektarowym parkiem. Znakomite miejsce na zorganizowanie konferencji, szkoleń, spotkań biznesowych oraz uroczystości rodzinnych. Cisza oraz piękne otoczenie tworzą atmosferę skupienia i spokoju.
Pałac Paulinum
woj. dolnośląskie
Historia tego miejsca sięga lat siedemdziesiątych XIX wieku, kiedy to zamożny przemysłowiec Richard von Kramst postanowił wybudować nową rezydencję na położonej na południe od Hirschbergu (Jeleniej Góry) Górze Krzyżowej.
Przygotowanie projektu powierzono drezdeńskiemu architektowi Kurtowi Spate, a samą budowę – okolicznym rzemieślnikom.
Efektem ukończonych w 1872 roku prac była imponująca rezydencja, utrzymana w całości w ówcześnie panującej stylistyce niemieckiej architektury magnackiej. Całość zwieńczono bajkową, renesansową i średniowieczną ornamentyką.
Imponujący pałac został uświetniony w 1906 roku, kiedy to nowy właściciel, radca handlowy Oskar Carlo, zlecił rozbudowę i modernizację obiektu jednemu z najsłynniejszych wrocławskich architektów – Karolowi Grosserowi.
Pałac Paulinum swoją wyjątkowością i dopracowanemu w każdym calu stylowi w niczym nie ustępuje innym dziełom Grossera, takim jak wrocławski hotel Monopol czy Dom Zdrojowy w Świeradowie.
Dzisiejszy Pałac Paulinum to ekskluzywny obiekt hotelowy, którego unikalny klimat jest zasługą tych, którzy włożyli mnóstwo energii i serca w jego rewitalizację. Gruntowną renowację przeprowadzono w pałacowych wnętrzach, dzięki czemu każda z sal i apartamentów nie tylko zachowała dawną świetność, ale też uzyskała wyjątkowy styl.
Najbardziej reprezentacyjna Sala Gdańska, pełniąca funkcję restauracji Sala Szmaragdowa czy przepiękna oranżeria – to tylko niektóre z wnętrz, do których gospodarze Paulinum zapraszają swoich gości. Każde z pomieszczeń zostało zaprojektowane tak, by klimat XIX-wiecznego majątku został zachowany we wszystkich detalach.
Pałac Podwilcze
woj. zachodniopomorskie
Podwilcze to wieś rycerska i kościelna, stare lenno rodu von Podewils. Rodzina Podewils była w posiadaniu wsi od XIV w. do XVIII w. Wtedy to Max von Hevald nabył Podwilcze i w 1900 r. zbudował 2-klasową szkołę z mieszkaniem dla nauczyciela, w 1904 r. gorzelnię, urząd i wiele budynków gospodarczych. W okresie od 1908 do końca 1945 r. majątek był własnością Gustawa von Holtzendorff. Herb jego rodziny zdobi elewację pałacu i znajduje się także w witrażu w kościele.
Obecny kształt pałacu pochodzi z 1895 r., o czym świadczy chorągiewka na maszcie wieży. W 1945 r. obiekt zajęło wojsko. Od 1954 r. znajdował się w nim Dom Dziecka. W latach 1954 – 57 przeprowadzono remont adaptacyjny na potrzeby domu dziecka, a przy okazji usunięto całkowicie wyposażenie i dekoracje wnętrz.
Pod koniec lat sześćdziesiątych pałac użytkowały Wojska Obrony terytorialnej Kraju, a od 1972 Kombinat Górniczo – Hutniczy Miedzi w Polkowicach. Latem odbywały się tutaj kolonie letnie. W 1981 r. obiekt został przekazany Urzędowi Gminy w Białogardzie, a od 1987 roku pałac jest w posiadaniu osoby prywatnej.
Pałac w Podwilczu usytuowany jest w północnej części wsi. Dojazd do pałacu prowadzi bezpośrednio od drogi, przez okazałą bramę i reprezentacyjny dziedziniec. Zwrócona w stronę wschodnią fasada pałacu poprzedzona jest okrągłym gazonem z drzewami. Teren parku ogrodzony został murem z kamienia polnego.
Pałac jest budowlą eklektyczną z elementami neogotyku, murowany z cegły, otynkowany, posadowioną na fundamentach kamienno-ceglanych. Założony na rzucie litery „L” składa się z korpusu głównego i skrzydła przylegającego do korpusu od strony północnej prostopadle do elewacji tylnej. Jednopiętrowy, podpiwniczony o malowniczo rozczłonkowanej bryle. Korpus i skrzydło nakryte dachami dwuspadowymi, facjatki obu części – osobnymi dachami poprzecznymi do głównych.
Przed wejściem głównym parterowy przedsionek z tarasem na dachu. Elewacje obu części z wydzielonym cokołem, dłuższe zwieńczone gzymsami, krótsze – szczytami. W szczycie środkowym – herb rodowy, w bocznych szczytach duże litery „H” (od nazwiska właściciela – Holtzendorff).
Wnętrze korpusu głównego rozwiązane w układzie dwutraktowym, w części północnej – dwu- i pół traktowym, symetrycznie po obu stronach wtórnie podzielonej przelotowej sieni. W jej tylnej części usytuowana neogotycka, drewniana klatka schodowa z ozdobnymi balustradami i boazeriami. Na parterze od frontu położone dwie duże sale, w skrzydle bocznym – dawna kuchnia. Wnętrze pałacu posiadało bogaty wystrój – ozdobną stolarkę, sztukaterie, belkowe stropy, kamienne kominki.
Pałac podpiwniczony, 2 i 3 kondygnacyjny z poddaszem użytkowym . Dach drewniany wielospadowy z ozdobnymi wieżyczkami, kryty łupkiem kamiennym. Cześć piwnic została pogłębiona oraz wyremontowana na I piętrze częściowo położone nowe stropy, postawiona nowa ściana narożnikowa, do obiektu doprowadzona jest bieżąca woda z wodociągów oraz instalacja elektryczna (60 KW). Pow. pałacu wynosi ok. 2.400 m2.
Stajnia (wozownia) posiada ściany murowane z kamienia ciosanego, stropy drewniane belkowe dach drewniany dwuspadowy kryty papą wiek budynku ok 100 lat wyremontowany w 1992 r. Powierzchnia ok. 420 m2. Budynek mieszkalny (dawny budynek służby) to budynek dwukondygnacyjny, stropy drewniane. Powierzchnia ok. 180 m2.
Park krajobrazowy z początku XIX w. o cechach romantycznych (stawy, wzgórza widokowe, alejka grabowa). Park tworzy rozległe założenie obejmujące między innymi staw, wzgórze widokowe, cmentarz rodowy. W parku przeważają buki, graby, dęby, znajdują się również okazałe platany, jodły, daglezje o wys. ok 50m które królują nad malowniczym stawem o pow. 1,2637 ha.
Drzewostan parku tworzą głównie buki, graby, oraz dęby szypułkowe, daglezje oraz młodsze olsze, jesiony i klony zwyczajne. W części płn. rośnie grupa dębów czerwonych. W sąsiedztwie pałacu rosną jodły pospolite, cyprysiki groszkowe. W parku znajdują się trzy pomniki przyrody: dwa buki o obwodzie 370 oraz 445 cm i jedna jodła 335 cm oraz pomnikowy dąb ponad 450 cm nie wpisany do rejestru. Do ciekawszych gatunków należą także: kasztan jadalny, buk czerwono listny i jesion wyniosły.
Zamek Roztoka
woj. dolnośląskie
Zamek Roztoka powstał w XIV w. jako Wasserburg, czyli zamek nawodny wzniesiony na naturalnej wyspie na Nysie Szalonej. W średniowieczu majątek należał do wpływowej rycerskiej rodziny von Reibnitz, która posiadała podobny zamek nawodny, również wzniesiony na wyspie, 5 km na południe od Roztoki, w miejscowości Kłaczyna. Niestety, po zamku w Kłaczynie pozostała dziś już tylko smutna ruina, podczas gdy Zamek Roztoka przeszedł kolejne rozbudowy i do dziś jego majestatyczna bryła odbija się w lustrze wody.
Swoją obecną formę zawdzięcza rodowi von Hochberg i przeprowadzonej przez nich na początku XVIII w. przebudowie do postaci okazałego barokowego pałacu. Po średniowiecznej warowni pozostała wieża ostatecznej obrony oraz mury czternastowiecznego budynku mieszkalnego, wyeksponowane w dzisiejszym skrzydle północnym.
Podczas barokowej przebudowy uregulowano okalające zamek starorzecze Nysy, nadając mu formę czworobocznej umocnionej fosy, która nadal połączona jest kanałem z rzeką. Obecnie Zamek Roztoka należy do osób prywatnych i prowadzone są w nim prace rewitalizacyjne. Można go zwiedzać z przewodnikiem w każdy weekend.
Zamek Rzucewo
woj. pomorskie
Zabytkowy zespół pałacowo–parkowy Zamek Jan III Sobieski w Rzucewie – Niezwykła Historia 4000 lat.
2.000 rok p.n.e. Na podstawie odkryć archeologicznych ustalono, że na dzisiejszych terenach Rzucewa 4000 lat temu istniała osada rybacko – łowiecka. Foka, która w epoce kamiennej licznie występowała w Bałtyku, była głównym źródłem pożywienia, stąd osadę rzucewską nazywa się również osadą łowców fok.
1272 Mściwoj II – syn Świętopełka utworzył kasztelanię pucką. Rzucewo najprawdopodobniej należało do kasztelana puckiego.
1294 Na mocy zapisu zmarłego Mściwoja tereny puckie znalazły się pod władzą księcia wlkp. – Przemysła II.
1296 Rządy na Pomorzu i w Wielkopolsce objął książę kujawski – Władysław Łokietek.
1380 Właścicielami Rzucewa, Błądzikowa i Osłonina zostali Mikołaj i Tymoteusz Schonnegghe.
1454-1466 Osada rzucewska zniszczona została przez wojska zaciężne podczas wojny polsko – krzyżackiej. Traktat toruński z 19 października 1466 roku przywrócił ostatecznie Pomorze Gdańskie Polsce.
1483 Dobra rzucewskie zostały sprzedane mieszczaninowi puckiemu Jakubowi Molnerowi, który odsprzedał je następnie rodzinie Siemens.
ok.1500 Rzucewo przejęła rodzina Bolszewskich z Bolszewa. Bolszewscy posiadali potwierdzony przywilej królewski na łowienie ryb w Zatoce. W 1548 roku Rzucewo oraz 26 osad rybackich nad Zatoką Pucką, otrzymało potwierdzenie tego przywileju.
1578 Majątek został zakupiony przez Ernesta Wejhera – znanego w czasach Zygmunta Augusta dowódcy wojskowego. W Rzucewie Wejher wybudował pod koniec XVI wieku dwór, zwany I Dworem Wejherów.
1597 Ziemie rzucewskie odziedziczył syn Ernesta Wejhera – Jan (urodzony w 1580 roku). Jan Wejher, podobnie jak jego ojciec, uczestniczył m.in. w 1593r. w wyprawach Zygmunta III Wazy po koronę i tron szwedzki.
1626 Rzucewo zajęli Szwedzi. W czasie tym I Dwór Wejhera został splądrowany i zniszczony przez wojska szwedzkie. Ziemie rzucewskie odziedziczył Jakub Wejher. Około roku 1655 na mapach ponownie pojawił się Dwór Wejherów (Weiershoff). Dwór służył również Radziwiłłom, Sobieskim i Przebendowskim. Po śmierci Jakuba Wejhera dobrami zarządzała Joanna Katarzyna z Radziwiłłów – druga żona Wejhera, a po niej majątek rzucewski 20.06.1665 roku odziedziczyły córki z pierwszego małżeństwa Jakuba Wejhera. W ich imieniu zarządza J.Wolski.
1676 Córki Wejhera sprzedają dobra rzucewskie Michałowi Kazimierzowi Radziwiłłowi – podkanclerzemu i hetmanowi polnemu litewskiemu, który był ich właścicielem przez 5 lat – do 1681 roku.
1681 Dobra wejherowsko – rzucewskie przejęła wdowa po Radziwille – Katarzyna z domu Sobieska.
1685 Katarzyna przekazała ziemie rzucewskie swemu bratu – królowi Janowi III Sobieskiemu. Król bywał na ziemiach rzucewskich i puckich 22-28.09.1677r. oraz 28.01.1678. Wiadomo również, że na terenach rzucewskich bywała wielokrotnie z dziećmi królowa Marysieńka.
1697 Po śmierci króla Jana III Sobieskiego dobra rzucewskie objęła wdowa – Maria Kazimiera (ukochana Marysieńka), po niej syn Aleksander, który przebywając na południu Polski Rzucewa już nie odwiedził. Po nim ziemie przejął drugi syn Marysieńki – Jakub.
1720 Ostatecznie ziemie rzucewskie i wejherowskie kupił za wysoką jak na ówczesne czasy kwotę 160.000zł. Jerzy Piotr Przebendowski – jeden z najzamożniejszych ludzi XVIII wieku na Pomorzu. 1734 rok Dwór Wejhera został zniszczony przez Rosjan podczas oblężenia Gdańska.
1734 Dwór Wejhera został zniszczony przez Rosjan podczas oblężenia Gdańska.
1774 Ignacy Przebendowski zmuszony był sprzedać dobra rzucewskie kuzynowi – generałowi Józefowi Przebendowskiemu.
1782 Kolejnym właścicielem Rzucewa został Aleksander Gibsone – kupiec, z pochodzenia Szkot. Ojciec Aleksandra – Archibald Gibsone był obywatelem gdańskim.
1790 6 listopada dobra nabył hrabia Otton Henryk Keyserlingk – siostrzeniec Aleksandra Gibsone, który był właścicielem ziem rzucewskich i wejherowskich do 1827 roku. Po śmierci Ottona dobra rzucewskie odziedziczyła córka Ottona – Emma Gertruda, a dobra wejherowskie pozostały w rękach rodziny Keyserlingk.
1835 Nastąpiło formalne przejęcie Rzucewa przez Emmę von Keyserlingk, która wnosi majątek jako wiano do związku z Gustawem von Below w 1837 roku.
1840 –1845 Na podstawie projektu znanego niemieckiego architekta Fryderyka Augusta Stülera powstał neogotycki pałac. Nad wejściem do pałacu Stüler umieścił podwójny herb fundatorów Gustawa Fryderyka Eugena von Below oraz Emmy Gertrudy z domu von Keyserlingk.
1853 Po śmierci Gustawa dobra przejął syn Karol Emil Teodor Gustaw von Below, który wybudował kaplicę grobową.
1871 Po śmierci Karola Rzucewo (rezydencję letnią), Osłonino i Sławutówko (rezydencję zimową) – majątku liczącego pierwotnie ok.3,5tysiąca hektarów – przejmuje syn Gustaw von Below z żoną Henriettą. Majątkiem w ostatnich latach życia Gustawa von Below zajmował się wnuk – hrabia Albrecht von Krokow. W marcu 1945 roku Albrecht von Krokow wraz z żoną oraz nienarodzonym synem Ulrichem wyjeżdża z Rzucewa do Niemiec. Gustaw von Below zmarł na atak astmy w 1940 roku. Jego żona została okrutnie zamordowana przez Rosjan w Sławutówku 7 marca 1945 roku.
1945 Zakończyła się II Wojna Światowa. Rzucewo stało się własnością Państwa Polskiego. Majątek uległ parcelacji. Część gospodarczą przejęło Państwowe Gospodarstwo Rolne, a w pałacu umieszczono Technikum Hodowli Roślin i Nasiennictwa oraz Zasadniczą Szkołę Zawodową. II wojnę światową pałac i ogród przetrwał bez uszczerbku – nowy właściciel przejął obiekt w dobrym stanie. Od 1971 roku pałac pełnił funkcję obiektu kolonijnego.
1972 4 stycznia pałac (wybudowany w latach 1840-45) oraz ogród (założony w IIpoł. XVIIIw.) został wpisany Decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków do Rejestru Zabytków
1975 Pałac opuściła szkoła. Od tego czasu zaczął się proces niszczenia obiektu. Właścicielami byli kolejno Zarząd Portu w Gdyni, Stocznia Gdańska im.Lenina, Urząd Wojewódzki w Gdańsku.
1983 22 kwietnia pałac przejął Centralny Związek Spółdzielni Rękodzieła Ludowego i Artystycznego „Cepelia”. Cepelii udało się wykonać wiele ważnych prac budowlanych – m.in. podniosła dach w lewym skrzydle pałacu.
1997 Po dwu i pół roku intensywnych prac zabytkowy zespół pałacowo–parkowy zostaje zamieniony na obiekt świadczący usługi hotelarskie, gastronomiczne oraz rekreacyjne. Powstaje Zamek Jan III Sobieski – miejsce wypoczynku dla ludzi ceniących spokój i wygodę oraz dla tych, których urzekła historia.
Pałac Rzuchów
woj. śląskie
Pałac w Rzuchowie wybudowano w 1888 r. jednakże jego historia sięga 14 lipca 1881 r. kiedy to Stefania Schön poślubiła Heinricha Himmla, pochodzącego z Koźla pułkownika armii pruskiej. Stefania była córką Gustawa Schöna, który był ówczesnym właścicielem wsi nazywanej od jego nazwiska Schönburg. Ślub Stefanii i Heinricha odbył się w pałacu Schönów w miejscowości Chrósty. Dwa lata później państwo Himml otrzymali od ojca Stefanii wieś i rozpoczęli budowę pałacu, do którego wprowadzili się wraz z córką Eleonorą urodzoną w 1865 r.
Heinrich Himml nie cieszył się długo nowym domem, gdyż wkrótce po wybudowaniu pałacu zmarł i pochowany został w przypałacowym parku. Niestety dokładna data śmierci Himmla nie jest znana. Krążą pogłoski, jakoby droga z pałacu do grobowca wyłożona została czarną tkaniną, która potem przeznaczona została na ubrania dla dzieci z okolicy.
W 1890 roku Stefania ponownie wyszła zamąż. Jej wybrankiem był pochodzący z Dolnego Śląska Joachim von Klutzow, właściciel pałacu Krausendorf (obecnie Dębrznik). Małżeństwo doczekało się czwórki dzieci, dwóch starszych synów oraz młodszych córek.
Nowemu właścicielowi udało się uchronić pałac w okresie I wojny światowej, jednak czas powstań śląskich zapisał się tragicznie na kartach historii pałacu.
Wśród powtarzanych pogłosek jest i taka, iż jeden z synów państwa von Klutzow w 1921 r. strzelał z pałacowej wieży do powstańców maszerujących w stronę Raciborza. Podobno powstańcy odpowiedzieli ogniem i wdarli się do pałacu w poszukiwaniu strzelca. Nie znaleźli go, gdzyż młody von Klutzow uciekł z pałacu podziemnym tunelem do pobliskich zabudowań gospodarczych.
Według przekazów najstarszych mieszkańców, Joachim von Klutzow prowadził ożywione życie towarzyskie, organizował liczne i huczne spotkania, podczas których dochodziła do głosu jego skłonność do hazardu. Mówi się, że to właśnie ona doprowadziła do utraty majątku przez Joachima von Klutzow, nie jest to jednak informacja potwierdzona. Faktem jest jednak, iż na mocy Traktatu Wersalskiego oraz plebiscytu Rzuchów przeszedł na własność Skarbu Państwa Polskiego, o czym świadczą dokumenty znajdujące się w Archiwum Państwowym w Raciborzu.
W latach 30. XX w. pałac zarządzany był przez Stefana Moczulskiego, który mieszkał w nim z żoną Natalią. Decyzją władz, stworzono tam szkołę gospodarstwa domowego dla dziewcząt, która cieszyła się dużym prestiżem.
Czasy II wojny światowej są ciemną kartą historii pałacu, w którym znajdowało się dowództwo obozu pracy dla kobiet. Niemcy na wieść o zbliżającej się armii czerwonej wydali rozkaz podpalenia pałacu. Pożar strawił jedynie dach, ale sowieci dokonali znaczącej dewastacji budynku.
Po wojnie pałac wyremontowało Ministerstwo Zdrowia z przeznaczeniem na Dom Dziecka, który funkcjonował tam do połowy lat 90. XX w. Opuszczony pałac stanowiący własność Skarbu Państwa znowu ulegał dewastacji. Nadzieja pojawiła się wraz z prywatnym właścicielem. Niestety przechodząc z rąk do rąk kolejnych właścicieli pałac popadał w jeszcze większą ruinę.
Od 2010 r. w rękach odpowiedzialnych właścicieli, którzy powołali do życia Fundację na Rzecz Ochrony Dóbr Kultury, która obecnie zarządza zespołem pałacowo-parkowym i prowadzi prace renowacyjne. Mimo, iż pałac nie odzyskał jeszcze dawnej świetności, od września 2018 r. odbywają się w nim różnego rodzaju wydarzenia kulturalne i artystyczne. Działania Fundacji spotkały się bardzo dobrym przyjęciem społeczności lokalnej tworząc grupę nazywaną nieformalnie Przyjaciółmi pałacu. Pałac otoczony jest zabytkowym parkiem z licznymi okazami starodrzewa, w tym około 250 letnim dębem szypułkowym uznanym za pomnik przyrody.
Dziękujemy za udostępnienie zdjęć obiektu Pani Ewie Mackiewicz.
Pałac Studzieniec
woj. mazowieckie
Pałac w Studzieńcu został wybudowany w stylu klasycystycznym z wyeksponowanym portykiem wejściowym z czterema kolumnami przez znanego architekta Hilarego Szpilowskiego. Jego budowę rozpoczęto w roku 1790 dla rodziny Skarżyńskich herbu Bończa. Pod koniec XVIII w. przy pałacu został założony park krajobrazowy o powierzchni 3,5 ha. Źródła wodne, na których położony jest pałac są cennym skarbem zasobnym w składniki mineralne.
Dwór Wilczyska
woj. lubelskie
Dwór w Wilczyskach – zespół dworski znajdujący się w Wilczyskach w woj. lubelskim. Składa się z parku, bramy wjazdowej i dworu. W pobliżu znajdują się ruiny zamku. Budynek powstał w 2 połowie XVIII wieku. Park urządzono w na przełomie XVIII i XIX wieku. Z tego okresu pochodzi też brama
Wilczyska leżą 90 km na wschód od Warszawy i mają ponad 500 lat historii. Posiadłość położona jest na wzgórzu, pomiędzy dwoma stawami zasilanymi naturalnymi źródłami, otoczona starym parkiem.
Na początku XV wieku wybudowano tu zamek, twierdzę w obronie przed Tatarami. Zamek został spalony w czasie szwedzkiego najazdu w XVII wieku, następnie na terenach parku wybudowano dzisiejszy dwór.
Do 1946 r. posiadłość Wilczyska należała do rodziny Korzybskich przez około 200 lat. W 1946 roku została skonfiskowana i upaństwowiona przez rząd komunistyczny. Po długiej batalii prawnej, w 2013 r. zespół parkowo-dworski został zwrócony prawomocnym spadkobiercom właścicieli.
Obecni właściciele cieszą się, że mogli uratować ten historyczny dwór wraz z parkiem od kompletnej ruiny. Mają nadzieję, że będzie służył społeczności zgodnie ze swoim naturalnym potencjałem
Od 2014 r. prowadzone są prace renowacyjne historycznego dworu w Wilczyskach. Obecnie poszukiwany jest inwestor, który zainspirowany miejscem chciałby przejąć posiadłość i stworzyć taki ośrodek, który będzie służył w harmonii ze swym naturalnym otoczeniem.
Spokój tego miejsca, z naturalnymi źródłami wody, lasami i łąkami, zainspirował właścicieli do podjęcia tej rekonstrukcji i rozbudowy starego dworu.
Plan rozbudowy dworu stwarza warunki do zorganizowania ośrodka wielofunkcyjnego z możliwością prowadzenia różnorodnych terapii, z wieloma gabinetami, pokojami do ćwiczeń, salami do spotkań, konferencji i warsztatów, możliwością instalacji sauny, wodnych masaży, łaźni parowej, oraz pensjonatem dla ponad 50 osób.
Zamek Witostowice
woj. dolnośląskie
Piękny zespół zamkowy z połowy XIV w. Na terenie o pow. 11.62 ha w granicach zewnętrznych murów obronnych znajduje się zamek otoczony pierwszą, wewnętrzną fosą, następnie fortyfikacjami w postaci ziemnego wału obronnego z pięcioma bastejami oraz kazamatami, drugą fosą wodną, zewnętrzną, z mostem kamiennym łączącym część zewnętrzną i folwarczną z zamkiem. Pomiędzy zewnętrzną fosą zamkową a zewnętrznym kamiennym murem obronnym otaczającym całe założenie, położony jest folwark, park i błonia.
Powierzchnia terenu zajętego przez zamek z fortyfikacjami, fosą, parkiem i błoniami wynosi 9.27 ha a folwarku 2.35 ha. Fosa zasilana jest z podziemnych źródeł, a także ze spływającego z pobliskich gór strumienia z wyprowadzeniem przepływającej wody, poprzez jaz, do rzeki Oławy.
Pałac Wojanów
woj. dolnośląskie
Pierwsza wzmianka o majątku w Wojanowie pojawiła się już w 1281 r. Dobra lenne należały wówczas do Eberharda von Schildau, którego nazwisko, zgodnie z ówczesną tradycją, wiązano z nazwą dóbr rycerskich. Często łączono pierwszych rycerzy Wojanowa ze znanym śląskim rodem von Zedlitz, ale dopiero od połowy XIV w. związki te są jednoznacznie udokumentowane.
Wojanów należał do rodu von Zedlitz aż do 1727 roku z krótką przerwą na początku XVI w., gdy właścicielem został Anton I Schaff-Gotsch, z innego znakomitego rodu śląskiego. Renesansowy dwór w Wojanowie wzniósł Nikolas von Zedlitz und Nimmersatt w 1607 r. Niestety, po kilkunastu latach, w czasie wojny trzydziestoletniej, nowa siedziba rodu została spalona przez wojska szwedzkie. Odbudowanej w 1667 r. przez Christopha von Zedlitz rezydencji nadano nowy, barokowy wystrój.
Od początku XVIII w. dobra rycerskie w Wojanowie często zmieniały właścicieli. Byli nimi patrycjusze jeleniogórscy i nowa arystokracja pruska. W 1831 r. posiadłość nabył Karl Albrech Ike, radca sądowy Królestwa Pruskiego. To na jego zlecenie pałac gruntownie przebudowano, w modnym wówczas stylu neogotyckim.
Przebudowę przypisywano znakomitemu architektowi królewskiemu Karlowi Friedrichowi Schinklowi, ale ostatnio prowadzone badania wskazują raczej na jego uczniów. W wyniku tej przebudowy pałac całkowicie zmienił swoje oblicze.
Z warownego dworu, dekorowanego późnobarokowym kostiumem, przekształcony został w romantyczną rezydencję dworską. Zyskał dodatkowe piętro, a alkierzowe narożne wieże zakończone belwederami, które nadały mu charakterystyczny i unikalny na Śląsku wygląd. Nowe dekoracje nawiązywały do angielskiego gotyku, a wcześniejsze ornamenty inspirowane były manieryzmem niderlandzkim
W 1839 r. Ike przeniósł się do Królestwa Polskiego, gdzie został nobilitowany. Wystawiony na sprzedaż majątek zakupił dla swej córkiLuizy Niderlandzkiej król pruski Fryderyk Wilhelm III, który często przebywał w pobliskich Mysłakowicach, swojej letniej rezydencji. Dzięki staraniom pary książęcej obiekt zyskał przepiękny park krajobrazowy. Jego projektantem był znakomity architekt krajobrazu, dyrektor pruskich ogrodów królewskich, Peter Joseph Lenne.
Niewielkiej przebudowy romantycznej rezydencji książęcej dokonał uczeń Schinkla, Friedrich August Stuler lub architekt księcia orańskiego Hermann Wentzel. W 1889 roku majątek odziedziczyła córka pary książęcej– Maria zu Wied. Do 1945 r. dobra wojanowskie jeszcze kilkakrotnie zmieniały właścicieli.
Podczas II wojny światowej w pałacu mieszkali jeńcy wojenni, którzy pracowali w pobliskiej fabryce papieru w Dąbrowicy. Po zakończeniu działań wojennych pałac podzielił los innych śląskich rezydencji. Najpierw został splądrowany, a później był wykorzystywany jako budynek administracyjny powstałego w majątku PGR-u oraz mieszkanie dla robotników rolnych.
Nieremontowany, zaniedbany popadł w ruinę. W 1995 r. został zakupiony przez włoską firmę i poddany pracom zabezpieczającym. Nie odzyskał jednak dawnej świetności, a gdy w 2002 strawił go pożar ponownie został wystawiony na sprzedaż.
Od 2004 roku właścicielem obiektu jest Spółka z o.o. „Pałac Wojanów”. Założenie pałacowo-parkowe zostało gruntownie odrestaurowane w latach 2005 -2007. To jedna z największych rewaloryzacji zespołu pałacowego w Polsce w tym dziesięcioleciu. Dawny blask odzyskał bowiem nie tylko renesansowy dwór, ale również wszystkie obiekty dawnego majątku ziemskiego oraz romantyczny park krajobrazowy.
Stajnia, spichlerz, oficyna, wozownia i stodoła zmieniły całkowicie swoje pierwotne funkcje. Powstał tu ekskluzywny obiekt konferencyjno-wypoczynkowy oferujący ponad 200 miejsc noclegowych o zróżnicowanym standardzie, dwie restauracje, kawiarnię, winiarnię, bar ogrodowy, dwa ogrody restauracyjne i herbaciarnię. Obiekt wyposażony jest w bogate zaplecze sportowo-rekreacyjne, m.in. korty tenisowe, boiska do siatkówki i koszykówki, basen, jacuzzi, sauny, fitness, gabinety odnowy biologicznej, sale ćwiczeń, itp. W parku wybudowano nowe altany i fontannę, założono klomby, odtworzono historyczne ścieżki i promenady spacerowe.
Kontakt
Fundacja Polskie Pałace na Źródle
Prezes – Bartosz Wasilewski
Wiceprezes – Przemysław Wasilewski
NIP 631-26-55-754
NIP
631-26-55-754
NIP 631-26-55-754
REGON 360531833
REGON
360531833
REGON 360531833
KRS 0000538370
KRS
0000538370
KRS 0000538370
Formularz kontaktu
Prosimy o wypełnienie wszystkich pól formularza oraz zapoznanie się z pełną treścią Polityki prywatności i jej akceptację pod formularzem.
Mówią o nas
Inwestorzy, właściciele obiektów zabytkowych, konserwatorzy zabytków i inne osoby, z którymi współpracujemy.
Mile było spędzić czas na wspaniałym koncercie pamięci Ireny Jarockiej. Dziękuję bardzo.
– Wanda
Nieoceniona pomoc fundacji w pozyskaniu nowego właściciela naszego Pałacu. Polecamy współpracę.
– Konrad i Ewa
Dziękuję za pomoc w sporządzeniu wniosków dotacyjnych w ramach naboru MKDiN na remont zabytków.
– Stanisław
Dziękujemy za możliwość zagrania w wielkoformatową grę planszową na targach gier planszowych w katowickim Spodku.